Het is schrikwekkend hoeveel campagnes worden opgezet rond « migranten ». Het lijkt wel een echte hype. Communicatie-experts en -bureaus wedijveren om de meest spitante woorden en teksten te verzinnen…
Dagdaaglijkse dingen opkloppen tot mediatieke blikvangers lijkt wel een standaard te zijn: een stijging van zo’n 73% JTs tussen 2002 in 2012 in Frankrijk alleen al (INA, 2013[i]). De verkoopcijfers swingen zelfs de pan uit als er een Irakees mensen uit een brand redt. Maar in feite zijn het modellen. Het is een strategie om een product te doen aanvaarden zonder de zin en de grond ervan in vraag te stellen. Deze methoden vormen woorden om tot massadestructiewapens. De oorlog tegen de mensheid wordt gevoerd onder het mom van menselijkheid, ja zelfs humanisme. Het zijn trends die zich willen onderscheiden van die « goeie ouwe liefdadigheid ». Miserie…
Een verhaal, een getuigenis, een gezicht, een foto gebruiken om « migranten » een menselijk gelaat te geven, stuurt een misvormde boodschap de wereld in. Doe zelf eens de test. Vervang « migrant » en «vluchteling » eens door een andere categorie die in tijden van geweld gebruikt werd. De verborgen betekenis springt meteen in het oog. Iemand definiëren als een menselijk wezen, is aanvaarden dat het gezond verstand en de woorden hem al verlaagd hebben tot een soort van tweede categorie. Deze ‘manier van doen’ gebeurt niet noodzakelijkerwijs bewust, maar ze verhinderd wel een menselijke blik.
Vanalles doen om tot een groep te behoren en dan verkondigen dat we « allemaal migrant » zijn … en je hebt meteen een nieuwe categorie! Categorieën, ach ja, die vakjes in de geesten en de blikken waar niemand aan ontsnapt, die ons onze identiteit en vrijheid ontnemen, die de diepten van ons menszijn aantasten… Net zoals intrafamiliaal geweld relaties kapot kan maken, zo kan het geweld van woorden en beelden onze eigen menselijkheid kapot maken, hoe mooi, gevoelig en bloeiend we ze ook hadden gewild.
Ik vind het relevant om woorden en ideeën opnieuw in vraag te stellen. Als ik woorden of ideeën gebruik, wat wil ik daarmee dan bereiken? Ben ik coherent, ongeacht de kritiek? Mijn ervaring met Josefa heeft voor mij een tipje van de sluier gelicht op het vlak van permanente vraagstelling. Wat is de betekenis van een woord, een blik, een ervaring?
En, wat mijn engagement betreft, velen hebben me al gevraagd: « Wel, wil je de wereld veranderen? ». Mijn antwoord daarop is : « Ik wil de wereld niet veranderen, ik wil mijn wereld veranderen en ik kan dat niet doen voor de anderen ». Op mijn pad ben ik op een interessante nieuwe gedachte gebotst: het gaat erom een ruimte te creëren die leeft, waar de conventionele manier om tijd en ruimte in te vullen door en voor iedereen kan getransformeerd worden. Het is aan de ander om die ruimte te bezoeken, te respecteren, ze in zich op te nemen en ze te transformeren. Dat is geen doel, maar een finaliteit
Zijn wij echt bereid om onze « migrerende identiteiten » van naderbij te bekijken? Kan deze spreidstand over onze tegenstellingen heen ons behoeden voor vakjesdenken, ongepast heldendom of liefdadig zelfmedelijden?
Guillaume
