Wie zijn wij? Wie zijn zij? Op zoek naar onderdak, een schuilplaats, een toevluchtsoord. Mensen die wegtrekken uit hun land. Om allerlei redenen. Uit vrije keuze of gedwongen. Eén keer of meer. Te vaak soms. Reizigers, bannelingen, gedeporteerden, asielzoekers, staatlozen, ontheemden, vluchtelingen…

Mensen die hun land verlaten hebben. Mensen onderweg die politieke, sociale, economische, culturele, etnische, religieuze … of andere grenzen achter zich gelaten hebben. Die mensen noemen wij vandaag “migrant”. Een generiek begrip dat verwijst naar hun transnationale, multiculturele identiteit. Deze identiteit staat vandaag middenin de spotlichten van de actualiteit.

Maar deze “migrant” biedt ook een unieke kans om een brug te slaan tussen zij die hun land verlaten hebben en iedereen voor wie dat (nog) niet zo is.

Want samenleven met of gastvrijheid bieden aan migranten is tegelijk een oproep aan hen die niet onderweg zijn. Om te ontdekken dat zij, doorheen hun persoonlijke geschiedenis, in wezen ook migranten zijn. Om hen eraan te herinneren dat het leven hen uitnodigt om de grenzen te doorbreken die de mens optrekt om zijn territorium af te bakenen en te beschermen. Om de muren te slopen waarachter de mens zich schuil houdt. Om de barrières en omheiningen omver te werpen die mensen van elkaar scheiden. Het leven is er om geleefd te worden in openheid, in onderlinge uitwisseling, in verbinding. Of het nu uit vrije keuze is of gedwongen.

Over de wederzijdse uitwisseling heen, is de ontmoeting tussen ons, migranten, de voedingsbodem voor een vernieuwde cultuur op het kruispunt van verschillende wegen. Een cultuur die rekening houdt met de waarden en vrijheden van zowel de één als de ander, binnen een complex spanningsveld. Enerzijds wordt nieuwe inwijkelingen opgedrongen om de cultuur van het gastland volledig te assimileren en de hunne achter zich te laten. Anderzijds zijn er meer en meer behoudsgezinde krachten die halsstarrig vasthouden aan een “zuivere” cultuur door elke vreemde invloed te weren. Daarom deze oproep om integratie en het samen-onderweg-zijn te bevorderen. Een oproep die een beroep doet op het stukje menselijk, uniek, persoonlijk of universeel migrant-zijn in ieder van ons.

De Internationale Dag van de Vluchteling of Wereldvluchtelingendag op 20 juni 2016 nodigt ons uit om onze gemeenschappelijke geschiedenis als vrije of gedwongen “migranten” in herinnering te brengen. Want, “de mens slaat op de vlucht voor de mens”. Wij zijn allen migranten. Laten we dat niet vergeten!