Ik, migrant ?

Op deze vraag kun je niet antwoorden in plaats van een ander of een ander in plaats van jou. Toch is dat precies de uitdaging waar Josefa al jaren mee bezig is.

Niet denken in plaats van een ander. Het lijkt wel een onmogelijke «politieke» uitdaging. Maar tegelijk is ze niet zo onmogelijk, tenminste wanneer iedereen zich de vraag « Ik, migrant? » eigen maakt, vertrekkend vanuit het « ik » alvorens te kijken naar de ander. De « migranten », de « vluchtelingen », de « asielzoekers », de …, de … En ik ? Waar sta ik? Ben ik ook migrant? Wat betekenen deze identiteiten, deze etiketten, deze categorieën?

Eigenlijk is de vraag doodsimpel: « Maak ook ik geen deel uit van de migratie die iedere mens doormaakt? Bekijk je het zo, dan is migrant zijn geen attribuut meer, geen recht meer. Het is veel meer. Dan is « migrant zijn » verbonden met mijn mens-zijn. Dan maakt « migrant-zijn » wezenlijk deel uit van mijn « mens-zijn ».

Natuurlijk mag je niet alles door elkaar halen met het risico onnodige verwarring te stichten. Er zijn nu eenmaal vormen van migratie (geografisch, in de tijd, intellectueel, spiritueel, …) die onder dwang plaatsgevonden hebben of althans dat lijkt zo. Andere migratiegolven zijn eerder uit vrije wil gebeurd. Maar in de meeste gevallen gaat migratie altijd gepaard met kwetsbaarheid.

Hoe dan ook, voor Josefa is het zaak om niet bij de pakken te blijven zitten en de trein van de geschiedenis en de migratie zomaar te laten voorbijgaan, maar om er – of migratie nu gedwongen of een vrije keuze is – bewust heel betrokken of gewoon heel menselijk mee om te gaan.

Ik, migrant? Aan u, aan ons, aan iedereen om zich deze vraag te durven stellen.